Sygnał mono i stereo a symetryczność przewodu.

Dla wielu miłośników muzyki i profesjonalistów zajmujących się nagrywaniem dźwięku, wybór odpowiednich kabli i końcówek audio jest niezmiernie ważny. Jednym z aspektów, który często budzi pytania, jest różnica między przewodami symetrycznymi a końcówkami mono i stereo. Dziś rozważymy, czym są te pojęcia i jakie mają znaczenie w świecie dźwięku oraz możliwe połączenia przewodów XLR z innymi zakończeniami. 

Poniższa lista pokazuje podział na połączenia symetryczne i niesymetryczne, jednocześnie wskazując, które z nich są sygnałami mono a które stereo, co powinno ułatwić wybór i zakup odpowiednich kabli jeśli nie ma potrzeby głębszego poznania tematu. Natomiast w dalszej części przedstawiamy i opisujemy pokrótce trochę bardziej szczegółowo, o co w tym wszystkim chodzi.

Połączenia symetryczne

• XLR-XLR (mk06),
• XLR - 6.3TRS (10302, 11089)
• Połączenia niesymetryczne
• XLR-6.3TS (8892, 8886),
• XLR - 3.5TRS (8897, 10702)

MONO

• XLR-XLR (mk06),
• XLR - 6.3TRS (10302, 11089),
• XLR-6.3TS (8892, 8886),
• XLR - 3.5TRS (8897, 10702)
• XLR - 2X RCA (10808),
• 2X XLR - JACK 3.5 TRS MONO (09757)

STEREO

• 2X XLR - JACK 6.3 TRS (11093, 11095),
• 2X XLR - 2X JACK 6.3 TS (11228, 11230),
• 2X XLR - 2X RCA (10814, 10812),
• 2X XLR - JACK 3.5 TRS STEREO (10332)

Czym jest sygnał mono?

Sygnał monofoniczny to sygnał audio przesyłany przez pojedynczy kanał. Monofonia jest podstawowym formatem zapisu i odtwarzania nagrań dźwiękowych, a do jej nagrywania jak i odtwarzania wystarczy posiadanie jednego mikrofonu i głośnika. Jedna ścieżka sygnałowa nie daje wrażenia przestrzenności ani głębokości dźwięku, jakie można usłyszeć w ścieżkach stereo, dźwięk wydaje się być bardziej skoncentrowany. Obecnie sygnał ten jest wykorzystywany w prostych i tanich odbiornikach radiowych, krótkofalówkach, a także podczas połączeń telefonicznych. W rzeczywistości wiele źródeł dźwięku, takich jak wiele mikrofonów i źródeł telewizyjnych, nadal korzysta z sygnału mono. Odtwarzanie dźwięku mono jest możliwe na sprzęcie typu stereo jednak nadal pozostanie on monofoniczny. Kable z końcówkami mono np. Jack są również wykorzystywane do podłączania instrumentów czy mikrofonów.

Czym jest sygnał stereo?

Sygnał stereofoniczny jest sygnałem audio przesyłany systemem dwukanałowym, lewym i prawym. Każdy z tych kanałów zawiera nieco inny dźwięk lub informacje dźwiękowe, co pozwala na przestrzenne oddzielenie dźwięku i tworzenie efektu przestrzennego. Dzięki temu słuchacz może odczuć głębię, kierunek i lokalizację dźwięków w przestrzeni, co czyni dźwięk bardziej immersyjnym i realistycznym w porównaniu do sygnału mono. Stereo zrewolucjonizowało rynek audio, więc jest wykorzystywane w większości sprzętów audio, zestawach kina domowego, odbiornikach radiowych, telewizji, a także doprowadziło do rozwoju systemów wielokanałowych.

Symetryczność przewodu.

Kabel symetryczny jest zazwyczaj używany z urządzeniami, które obsługują sygnał symetryczny, takie jak mikrofony lub profesjonalne mixery. Ma on zazwyczaj dwa przewody sygnałowe (plus i minus) oraz przewód masy, co umożliwia przesyłanie dźwięku w sposób odporny na zakłócenia elektromagnetyczne.

Zaletami takich przewodów są:

• Redukcja zakłóceń elektromagnetycznych: Przewody symetryczne posiadają dwa przewody sygnałowe, z których jeden przesyła odwrócony sygnał (inwersję) względem drugiego. Dzięki temu, jeśli na drodze kabla pojawią się zakłócenia elektromagnetyczne, takie jak interferencje lub zakłócenia radiowe, to sygnał zostanie zniekształcony w obu przewodach w podobny sposób. W momencie odbioru sygnału w sprzęcie audio, odwrócony sygnał zostaje odwrócony z powrotem, co skutkuje zniesieniem zakłóceń i zachowaniem czystości dźwięku.

• Zwiększona ochrona sygnału: Przewody symetryczne są znacznie bardziej odporne na zakłócenia niż przewody niesymetryczne. To sprawia, że są idealne do profesjonalnych zastosowań, gdzie czystość dźwięku jest priorytetem. Redukcja zakłóceń jest szczególnie ważna w studiach nagraniowych, na scenach koncertowych i w innym profesjonalnym sprzęcie audio.

• Dłuższe odległości przesyłu: Przewody symetryczne pozwalają na przesyłanie sygnału na większe odległości bez utraty jakości dźwięku. Jest to ważne, zwłaszcza w przypadku koncertów na dużych scenach lub w miejscach, gdzie źródło dźwięku jest oddalone od miksera lub wzmacniacza.

• Wsparcie dla mikrofonów i instrumentów: Przewody symetryczne są często wykorzystywane do podłączania mikrofonów i instrumentów muzycznych. Zapewniają one nie tylko redukcję zakłóceń, ale także niski poziom szumów, co jest kluczowe w przypadku mikrofonów, które muszą rejestrować nawet najdrobniejsze detale dźwięku.

• Kompatybilność: Przewody symetryczne są powszechnie stosowane w profesjonalnym sprzęcie audio, co oznacza, że są kompatybilne z wieloma urządzeniami. Możesz używać ich z różnymi mikserami, wzmacniaczami, interfejsami audio i innym sprzętem bez problemu.

• Poprawa jakości dźwięku: W sytuacjach, gdzie czystość dźwięku jest kluczowa, takich jak studio nagraniowe, użycie przewodu symetrycznego może znacząco poprawić jakość dźwięku. Odporność na zakłócenia i redukcja szumów przyczyniają się do uzyskania bardziej klarownego i wiernego brzmienia.

Symetryczny nie znaczy stereo!

Przewód symetryczny jest przewodem mono, jeśli jest zakończony wtykami XLR to jeden kabel równa się jeden kanał, jest to idealne rozwiązanie do podłączania mikrofonów lub innych urządzeń audio, które generują sygnał mono. Jednak aby uzyskać połączenie stereo, konieczne jest użycie dwóch kabli XLR - jeden dla lewego kanału i drugi dla prawego.

Należy pamiętać, że połączenie symetryczne uzyskamy tylko jeśli taki przewód jest zakończony końcówkami z trzema pinami jak XLR i Jack TRS. Jeśli na jednym końcu zostanie użyta końcówka dwupinowa wtedy połączenie będzie niesymetryczne, niezależnie od tego, że przewód posiada trzy żyły. Warto zwrócić na to uwagę, że w większości sytuacji XLR w połączeniu z Jack 6.3 mm TRS będzie mono symetryczny, a Jack 6.3 mm TS będzie mono niesymetryczny. 

JACK 3.5mm

Specyficznym przypadkiem jest Jack 3.5mm. Jak wcześniej wspominaliśmy pojedynczy XLR to pojedynczy kanał mono. W związku z tym chcąc uzyskać sygnał stereo należy użyć kabla zakończonego z jednej strony końcówką mini jack 3.5mm a z drugiej dwoma złączami XLR. Jeżeli kabel posiada pojedynczą końcówkę XLR - będzie przesyłał sygnał mono. Tego typu kable (jak 8897 i 10702) są połączone w taki sposób, że podłączenie do wyjścia stereo spowoduje zsumowanie sygnału w jeden sygnał mono. Możliwe jest również podłączenie ich do gniazda mono. Bardzo rzadko spotyka się urządzenia z gniazdem 3,5mm mono symetrycznym, dlatego dla uproszczenia możemy przyjąć, że XLR i Jack 3.5 to sygnał stereo lub mono niesymetryczny. 

Ciekawym i nietypowym przypadkiem wartym wspomnienia jest Jack TRRS, gdyż niektóre urządzenia mają gniazda właśnie TRRS do obsługi nimi jednocześnie słuchawek i mikrofonu. W ofercie posiadamy specjalny adapter służący do podłączenia samego mikrofonu ze złączem XLR do urządzenia z właśnie takim gniazdem. Służą one do “wyciągnięcia” samego sygnału mikrofonowego.

RCA 

RCA jest wtykiem mono więc używany jest w taki sam sposób jak jack 6.3 TS

Tak więc podsumowując powyższe zagadnienia, kabel XLR (który może być zarówno symetryczny jak i niesymetryczny) to jeden kanał, a więc jego użycie daje nam sygnał mono, wykorzystanie dwóch kabli do dwóch osobnych gniazd w sprzęcie, prawego i lewego daje nam sygnał stereo. Połączenie stereo symetryczne uzyskamy również korzystając z wtyku Jack 6,3 TRS. Natomiast korzystając z przewodów Jack 6,3 TS lub RCA również możemy otrzymać sygnał stereo używając dwóch przewodów do oddzielnych kanałów, jednak będzie to połączenie niesymetryczne, gdyż nie są to końcówki trzypinowe.