Jak dobrać przewody głośnikowe?

Jakie kable do głośników najlepiej sprawdzą się w przypadku Twojego sprzętu? Warto się zastanowić nad tą kwestią, gdyż dobór odpowiednich przewodów głośnikowych to kluczowy element w zapewnieniu najwyższej jakości dźwięku w systemach audio. Choć przewody mogą wydawać się elementem drugorzędnym, mają znaczący wpływ na jakość sygnału audio, który dociera do głośników. Źle dobrane przewody mogą spowodować utratę jakości dźwięku.  W niniejszym artykule postaramy się podpowiedzieć, na co zwracać uwagę wybierając kabel do głośników.

Czego się dowiesz z tego artykułu?

Dobór kabla prowadzącego od wzmacniacza do głośnika nie dla każdego jest prostym zadaniem. Dlatego też w tym artykule wyjaśnimy:

• Co sprawia, że odpowiednie końcówki oraz zachowanie określonej długości jest tak istotne dla wydajności twojego systemu audio?
• Jakie czynniki mogą zakłócać sygnał płynący po kablach?
• Jakie rodzaje kabli oraz złączy są dostępne na rynku i kiedy warto po nie sięgnąć?

Impedancja przewodu

Pierwszym czynnikiem, na który należy zwrócić uwagę w kablach głośnikowych, jest impedancja.  To pojęcie odnoszące się do oporu elektrycznego, jaki przewód głośnikowy stawia przepływającemu prądowi. Wybierając kabel głośnikowy, ważne jest, aby impedancja była jak najniższa, ponieważ duży opór może spowodować straty w sygnale i osłabienie jakości dźwięku. Gdy długość kabla głośnikowego jest większa (np. gdy potrzebne są kable głośnikowe o długości 10 metrów i więcej), odpowiedni dobór przewodów staje się kluczowy. Wynika to z zasady, że im dłuższy przewód, tym większy jest opór, który wprowadza. Dlatego w takich przypadkach warto inwestować w większy przekrój kabla głośnikowego, który sprawia, że opór jest mniejszy. Kolumny głośnikowe otrzymują dzięki temu odpowiednio mocny sygnał.

Sygnał i moc – równowaga w systemie

W systemie audio chodzi o odpowiednie przekazanie mocy ze wzmacniacza do głośników. Wzmacniacz generuje sygnał elektryczny, który musi być przekształcony na ruch membran głośników. Jeśli sygnał ten jest zbyt słaby (z powodu złej jakości kabli głośnikowych), głośniki nie będą w stanie odtworzyć pełnej mocy dźwięku. Efektem może być obniżenie jakości audio – mniej precyzyjne brzmienie, gorsza dynamika czy ogólny spadek jakości odsłuchu.

Kluczowe parametry przewodów głośnikowych

Jak łatwo się domyślić, wybór przewodów głośnikowych nie polega tylko na zakupie najdroższych kabli dostępnych na rynku. W praktyce, to, co decyduje o jakości dźwięku, to przede wszystkim odpowiedni dobór parametrów przewodów do konkretnego systemu audio oraz do warunków instalacji. Jak już wspomnieliśmy, istotne jest między innymi otoczenie, w jakim znajdują się kable do głośników oraz ich długość. Które zatem parametry brać pod uwagę wybierając kable? 

Przekrój przewodu — jakie kable do głośników mają odpowiednią średnicę?

Dobór kabla do kina domowego czy urządzenia do odtwarzania muzyki warto zacząć od sprawdzenia przekroju. Średnica przewodu to jeden z najważniejszych parametrów, który bezpośrednio wpływa na zdolność przewodzenia prądu. Mierzy się go w milimetrach kwadratowych (mm²). Zasada, którą koniecznie musisz wziąć pod uwagę, rozglądając się za kablami głośnikowymi, jest prosta – im większy przekrój przewodu, tym większa jego zdolność do przesyłania sygnału bez strat.

Najczęściej spotykane przekroje przewodów głośnikowych to:

• 1,5 mm² – przewód głośnikowy wystarczający w standardowych systemach audio (do 70 W).
• 2,5 mm² – kable głośnikowe odpowiednie dla bardziej wymagających systemów (do 120 W), gdzie liczy się jakość przesyłu sygnału.
• 4 mm² – polecane w przypadku dużych odległości lub w systemach audio o dużej mocy (powyżej 120 W), gdzie szczególnie ważne jest zminimalizowanie strat sygnału.
• 6 mm² -  sprawdza się do przesyłania sygnału audio w wysokiej jakości i z minimalnymi stratami, szczególnie w przypadku dużych odległości lub instalacji o dużej mocy, takich jak systemy hi-fi i kino domowe. 

Długość przewodu

Wspomnieliśmy już wcześniej, że kupując przewody głośnikowe, należy zwrócić uwagę na długość kabla. Długość przewodu ma bezpośredni wpływ na jakość dźwięku: im dłuższy przewód, tym większe są straty sygnału. Wynika to z tego, że dłuższy kabel głośnikowy ma większy opór, co może prowadzić do osłabienia sygnału.

Gdy w grę wchodzą standardowe rodzaje domowych instalacji audio w postaci np. niewielkich zestawów stereo, gdzie przewody nie przekraczają kilku metrów, straty sygnału są minimalne. Nie ma wtedy potrzeby stosowania bardzo grubych kabli. Jeśli jednak przewody mają prowadzić sygnał na większe odległości (np. w przypadku systemów instalowanych w dużych salach, audytoriach czy na zewnątrz), warto zainwestować w przewody o większym przekroju.

Dla uproszczenia można przyjąć następujące zasady:

• Kable głośnikowe do 10 metrów – w większości przypadków wystarczy w 1,5 mm², 
• kabel głośnikowy do 20 metrów – warto zainwestować w rozwiązania o większej średnicy, czyli od 2,5 mm²,
• dla kabli głośnikowych powyżej 20 metrów – najlepiej wybrać przekrój kabla wynoszący przynajmniej 4 mm².

Materiał przewodnika

Rodzaj materiału, z którego wykonany jest przewód, ma ogromne znaczenie dla jakości przesyłanego sygnału. Najczęściej spotykanymi materiałami są miedź, miedź beztlenowa (OFC), srebro oraz czasem złoto. Każdy z tych materiałów ma swoje unikalne właściwości. W sprzedaży dostępne są następujące rozwiązania:

• Miedź – jest najpopularniejszym przewodnikiem stosowanym w przewodach głośnikowych, charakteryzujący się dobrą przewodnością i relatywnie niską ceną. Standardowe przewody pokryte warstwą miedzi sprawdzą się w większości zastosowań domowych. Najtańszym wariantem przewodów pokrytych miedzią są kable CCA, niemniej jednak zdecydowanie odradzamy korzystanie z nich, jeżeli zależy ci na wysokiej jakości dźwięku.
• Kable głośnikowe z miedzi beztlenowej (OFC czyli Oxygen Free Copper) – ten rodzaj miedzi ma wyższą przewodność niż zwykła miedź, co zmniejsza straty sygnału. Większa czystość miedzi cechująca przewody OFC sprawia, że są bardziej odporne na utlenianie. Dzięki temu wariant kabla głośnikowego wykonany z miedzi beztlenowej lepiej sprawdza się w przesyłaniu sygnału, a co za tym idzie, wykorzystaniu mocy wzmacniacza.
• Srebro – srebrne przewody zapewniają bardzo dobre przewodnictwo elektryczne (lepsze niż standardowe kable miedziane), ale ich cena jest znacznie wyższa. Ze srebrnych kabli głośnikowych korzysta się zwykle w bardzo zaawansowanych systemach audiofilskich, gdzie każdy detal dźwięku ma znaczenie, a moc wzmacniacza musi być wykorzystana w pełni.
• Złoto – złoto nie jest używane jako materiał przewodzący ze względu na swoją przewodność (jest gorsza niż w przypadku miedzi i srebra), ale głównie z powodu swojej odporności na korozję, jaką cechuje ten rodzaj drutu. Kable wykonane ze złota są trwalsze, ale nie są niezbędne w standardowych systemach audio.

Dostępne, ale niepolecane rozwiązania

• CCA — przewód wykonany z aluminium pokrytego warstwą miedzi, oferujący tańszą alternatywę dla pełnomiedziowych przewodów przy zachowaniu dobrych właściwości przewodzących
• CCA OFC — ulepszona wersja CCA, wykorzystująca miedź beztlenową, co zwiększa przewodność i odporność na korozję, zapewniając lepszą jakość sygnału audio.
• CCS — to kabel wykonany ze stalowego rdzenia pokrytego cienką warstwą miedzi, który charakteryzuje się dużą wytrzymałością mechaniczną i niższymi kosztami produkcji, a jednocześnie umożliwia przesyłanie sygnałów, choć z nieco wyższymi stratami w porównaniu do przewodów miedzianych.

Jakie kable do głośników? Sprawdzamy rodzaje przewodów głośnikowych

Na rynku istnieje wiele różnych typów przewodów głośnikowych, które różnią się nie tylko materiałem, ale i konstrukcją. Jaką konstrukcję może mieć kabel głośnikowy i jak konkretne rodzaje budowy sprawdzają się w poszczególnych rodzajach zastosowań?

• Przewody wielożyłowe: kable głośnikowe wielożyłowe składają się z wielu cienkich przewodników, co sprawia, że są bardziej elastyczne i łatwiejsze do instalacji w trudno dostępnych miejscach. Taka konstrukcja zmniejsza ryzyko, że powstaną uszkodzenia mechaniczne spowodowane częstym zginaniem. Niestety, przewody wielożyłowe mają większą powierzchnię styku z powietrzem, co sprzyja utlenianiu się materiału przewodzącego. Aby temu zapobiec, warto wybierać przewody z dodatkowymi powłokami ochronnymi.
• Przewody jednodrutowe: przewody jednodrutowe, nazywane również przewodami sztywnymi, są wykonane z jednego grubego drutu. Są mniej elastyczne niż przewody wielożyłowe, ale dzięki temu mają dużą odporność. Ich konstrukcja minimalizuje kontakt z powietrzem, co zmniejsza ryzyko utleniania, mogącego źle wpłynąć na dobrą jakość dźwięku. Przewody jednodrutowe są trudniejsze w instalacji, zwłaszcza w miejscach o ograniczonej przestrzeni, co może mieć duże znaczenie w przypadku mniej doświadczonego użytkownika. Taki kabel do głośników jest jednak doskonałym wyborem tam, gdzie przewody nie będą często poruszane. Niemniej warto mieć na uwadze, że jest to rozwiązanie stosowane dosyć rzadko.

• Ekranowane kable głośnikowe: przewody ekranowane są specjalnie zaprojektowane, aby chronić sygnał przed zakłóceniami elektromagnetycznymi i radiowymi. Wyposażone w warstwę ekranowania (zazwyczaj w formie metalowej siatki lub folii), zapobiegają przenikaniu zakłóceń zewnętrznych do sygnału audio. Kable z dodatkową izolacją są szczególnie polecane w instalacjach, gdzie przewody muszą przebiegać w miejscach, gdzie znajduje się inny sprzęt elektroniczny generujący zakłócenia, np. komputery, routery Wi-Fi, czy kable zasilające do systemów stereo.
• Przewód głośnikowy bi-wiring i bi-amping: to techniki stosowane w zaawansowanych systemach audio, które mają na celu poprawę jakości dźwięku poprzez lepsze rozdzielenie sygnałów audio. W przypadku bi-wiringu używa się dwóch osobnych przewodów do podłączenia wysokotonowego i niskotonowego przetwornika głośnika, co pozwala na separację sygnałów. Bi-amping polega na wykorzystaniu dwóch oddzielnych wzmacniaczy dla różnych pasm głośników, co może znacząco poprawić dynamikę i klarowność dźwięku.

Jakie złącza kabli głośnikowych wybrać?

Zastanawiając się nad odpowiedzią na pytanie, jakie kable do głośników będą najlepsze dla ciebie, musisz zastanowić się również nad doborem typów złączy. Wynika to z faktu, że nawet najpieczołowiciej dobrany przewód, za którym stoją najlepsi producenci, okaże się bezużyteczny, jeżeli źle dobierzesz złącze. Jakie więc złącza do kabli do głośników wybrać możesz spośród rozwiązań dostępnych na rynku?

• Złącza bananowe: wtyki bananowe to popularne rozwiązanie, łatwe w instalacji i zapewniające stabilne połączenie, mające jednocześnie niską rezystancję. Dzięki wygodnej konstrukcji umożliwiają szybkie podłączanie i odłączanie przewodów, co czyni je idealnym wyborem w domowych systemach audio. 
• Złącza widełkowe: oferują bardzo stabilne połączenie dzięki dokręcaniu ich pod nakrętką terminala, co minimalizuje ryzyko rozłączenia. Zapewniają większą powierzchnię styku, co poprawia przewodzenie sygnału. Montaż jest jednak bardziej czasochłonny niż w przypadku złączy bananowych. Warto takie przewody do głośników wybrać, gdy nie zależy nam na czasie.

• Złącza Speakon: Speakon to profesjonalne złącza, szczególnie popularne w nagłośnieniach scenicznych. Producenci kabli głośnikowych ze złączami Speakon dbają o bezpieczne, blokowane połączenie i są przeznaczone do przenoszenia dużych mocy. Są odporne na zakłócenia i idealne do systemów wymagających wysokiej wydajności, ale rzadko spotykane w domowych zestawach.
• Złącza XLR: stosowane są głównie w profesjonalnym audio, oferując odporność na zakłócenia elektromagnetyczne dzięki symetrycznemu przesyłowi sygnału. Wyposażone w blokadę, zapewniają stabilne połączenie, choć są rzadko używane w połączeniach głośnikowych.

• Jack 6.3: najczęściej występuje przy połączeniach sygnałowych, ale również dość często jest spotykany w kablach głośnikowych
• Złącza RCA: są powszechnie stosowane w sprzęcie konsumenckim, zwłaszcza do przesyłania sygnałów audio i wideo. Nie nadają się jednak do przesyłania dużych mocy, dlatego rzadko są używane w bezpośrednich połączeniach głośnikowych.

• Gołe przewody: najprostsza forma połączenia, w której odizolowane końcówki przewodów są bezpośrednio wsuwane do terminali. Nie wymagają dodatkowych złączy, są mniej bezpieczne i mogą być podatne na korozję oraz przypadkowe rozłączenie. Warto mieć na uwadze, że jeżeli zależy ci na wygodniejszym wsuwaniu końcówek przewodów, możesz je po prostu zalutować. Możesz to szybko i sprawnie zrobić korzystając ze znajdującej się w naszej ofercie cyny z dodatkiem srebra.
• Złącza terminalowe (Spring Clips): działają na mechanizmie sprężynowym, umożliwiając szybkie i łatwe podłączanie przewodów. Są jednak mniej stabilne i mają ograniczoną przepustowość sygnału, co sprawia, że najlepiej sprawdzają się w tańszych, domowych systemach audio.

Jak wybrać kabel głośnikowy: podsumowanie

Omówiliśmy wszystkie najwyższe parametry, o których warto wiedzieć, wybierając kable głośnikowe. Podsumujmy więc wszystkie kwestie, na które warto zwracać uwagę, wybierając kabel do systemu audio:

1. Nie oszczędzaj na przekroju przewodu – jeśli masz możliwość wyboru, zawsze warto postawić na przewody o nieco większym przekroju. Zwłaszcza w przypadku dłuższych odcinków przyda się grubszy produkt.
2. Długość przewodu ma znaczenie – zawsze staraj się dobierać przewody o odpowiedniej długości. Unikaj zbyt długich kabli, które mogą prowadzić do niepotrzebnych strat sygnału. Jeżeli jednak naprawdę potrzebujesz długiego kabla (ponieważ np. odległość między kolumnami kina domowego jest spora) najlepszy wybór to kable o większej grubości.
3. Wybieraj przewody z wysokiej jakości materiałów – choć nie zawsze warto inwestować w najdroższe kable, dobrze jest postawić na przewody od renomowanych producentów. Tanie przewody niskiej jakości mogą negatywnie wpłynąć na dźwięk, szybciej się zużywać oraz być bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne. Z tego względu lepiej postawić na kabel do głośników wykonane z miedzi beztlenowej 

Zainwestuj w dobre złącza – odpowiednie złącza mogą znacząco poprawić stabilność i jakość połączenia. Warto zainwestować w złącza bananowe lub widełkowe, które są łatwe w instalacji i zapewniają pewne połączenie.